Ondernemers denken soms dat een aandeelhoudersovereenkomst bij een bv niet echt nodig is. “We hebben toch statuten?” Toch kun je er beter een opstellen om problemen in de toekomst te voorkomen, stelt Wouter van Malenstein van Pellicaan advocaten. 

Hoewel het in de praktijk door aandeelhouders van een bv weleens achterwege wordt gelaten, is het bij bv’s  met meerdere aandeelhouders aan te raden, naast de verplichte statuten, ook een aandeelhoudersovereenkomst te sluiten.

Een aandeelhoudersovereenkomst is een contract tussen de aandeelhouders van een bv waarin afspraken worden gemaakt met betrekking tot hun aandeelhouderschap en hun samenwerking in de vennootschap.

Wanneer statuten niet toereikend zijn

Stel je de volgende situatie voor. De heren Jansen en De Vries houden ieder 50 procent van de aandelen in een besloten vennootschap genaamd ABC  B.V. en zijn daarvan beiden eveneens statutair bestuurder.

Jansen en De Vries zijn geen aandeelhoudersovereenkomst met elkaar aangegaan. Vervolgens wordt De Vries ziek waardoor hij een jaar lang thuis zit en hij feitelijk geen enkele handeling meer uitvoert.

Het bedrijf moet desondanks verder en er moeten besluiten te worden genomen. Jansen vindt op een gegeven moment dat het zo niet langer kan en wil dat De Vries zijn aandelen aan hem overdraagt.

De Vries is het daar niet mee eens en vindt dat hij best kan aanblijven als aandeelhouder. In de statuten van ABC  B.V. is met betrekking tot deze situatie, die veel minder zeldzaam is dan je denkt, helemaal niets geregeld.

Uitstoting in de praktijk lastig

In de wet is voor gevallen als de bovenstaande kwestie een geschillenregeling opgenomen, op grond  waarvan de ene aandeelhouder de andere aandeelhouder kan dwingen zijn aandelen in de vennootschap over te dragen aan de ander, de zogenaamde uitstoting.

In de praktijk blijkt dat het vaak lastig is om een dergelijke gedwongen overdracht te bewerkstelligen, omdat de aandeelhouder die overdracht van de aandelen vordert minimaal een derde van de aandelen moet bezitten. Daarnaast moet de aandeelhouder die tot overdracht van de aandelen gedwongen zou moeten worden zich (als aandeelhouder) dusdanig gedragen dat hij het belang van de vennootschap schaadt.

Een aandeelhouder die een vordering op grond van deze geschillenregeling instelt, zal moeten aantonen dat van dergelijke gedragingen sprake is. Dit is heel moeilijk om aan te tonen.

Gevolg is dat partijen lang blijven steggelen over de oplossing van zo’n situatie. Met een aandeelhoudersovereenkomst met daarin een verplichte aanbiedingsregeling kun je dit gemakkelijk ondervangen. Op grond van een dergelijke aanbiedingsregeling moet een aandeelhouder bijvoorbeeld bij een ziekteperiode langer dan 6 maanden zijn aandelen aanbieden.

Wat is verder te regelen?

Naast de bovengenoemde specifieke exit-regeling kunnen in een aandeelhoudersovereenkomst uiteraard ook afspraken over andere onderwerpen worden opgenomen. Mogelijke onderwerpen zijn:

- besluitvorming in het bestuur en de algemene vergadering (o.a. staken stemmen);

- dividendbeleid;

- exit-regeling (verplichte aanbieding bij vertrek);

- waardebepaling van de aandelen in de toekomst en bepaalde situaties;

- non-concurrentie.

Bedenk wel dat een aandeelhoudersovereenkomst op maat gemaakt moet worden. Dat kost wat extra tijd en geld, maar bedenk dat de kosten vele malen hoger zijn als je straks als aandeelhouders in conflict raakt zonder dat duidelijk is wat ieders rechten en plichten zijn.

Wouter van Malenstein studeerde rechten aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is advocaat bij Pellicaan Advocaten en gespecialiseerd in ondernemingsrecht.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl